Tại sao người trẻ tuổi thường sáng tạo hơn? – Paul King

Trẻ em thường giàu trí tưởng tượng hơn người lớn, và những người càng trẻ thì càng ít bị ràng buộc bởi những lối suy nghĩ trước giờ của mình.

Khi người ta đã “già đời” rồi, họ thường tự xây dựng những thói quen (lối) suy nghĩ phù hợp với bản thân. Những thói quen này là những cách suy nghĩ “có ích” (tức có kết quả tích cực, khiến người khác ấn tượng, giúp giải quyết những tình huống khó khăn). Trong quá trình tích lũy những “kĩ năng suy nghĩ” này, thường sẽ có 3 việc xảy ra:

1. Ta có thể giải quyết những vấn đề phức tạp một cách hiệu quả hơn và đỡ tốn công sức hơn (đôi khi không cần phải suy nghĩ gì nhiều).
2. Ta thích nghi với các chuẩn mực xã hội và những lối tư duy chung, khiến ta có thể tương tác với con người và xã hội hiệu quả hơn.
3. Ta trở thành tù nhân của chính những gì mà mình đã xây dựng được. Làm theo những lối suy nghĩ trước đó có thể khiến ta thành công hơn, nhưng đồng thời cũng sẽ ít sáng tạo hơn. Tại sao lại lựa chọn một thứ không chắc chắn khi ta biết làm thế nào là đúng? Không may thay, những gì có tác dụng trước đây đã thuộc về quá khứ, và thiếu hẳn nhân tố “bí ẩn” để có thể dẫn ta đến một kết quả nằm ngoài mong đợi.

Người làm những nghề cần sự sáng tạo thường xây dựng một hệ thống riêng để duy trì sự sáng tạo của mình. Họ phát triển những thói quen “có thể đoán được” nhưng lại có khả năng đưa họ đến những vùng trời “không thể đoán được”. Điều này yêu cầu họ luôn phải sống trong một vùng bất ổn và không xác định. Người ta có thể tìm kiếm những con người không cùng ngành nghề với mình, đọc những thứ ngẫu nhiên nào đó, hay tự ép mình phải suy nghĩ theo những cách thật kì cục. Việc “hệ thống hóa trí tưởng tượng này” thường không “tai hại” như trí tưởng tượng của trẻ con, nhưng lại kết hợp cả kinh nghiệm sống và óc tưởng tượng thành một thứ có ảnh hưởng lớn hơn (và giá trị hơn) trong thời hiện đại này.

Paul King

Đôi nét về tác giả

Paul King Nhà thần kinh học tính toán, nhà khoa học dữ liệu, nhà kinh doanh phần mềm “Trên Quora, tôi trả lời những câu hỏi về thần kinh học dựa trên những kiến thức và kinh nghiệm thu được từ thời còn đang là học giả tại trung tâm Lý thuyết thần kinh Redwood, UC Berkeley. Hiện tại tôi đang làm việc dưới vai trò nhà khoa học dữ liệu và quản lý phân tích sản phẩm tại Facebook.” Profile của Paul trên Quora