Ngày 11/6 tới đây Quang Thắng sẽ có buổi chia sẻ về kinh nghiệm học tập. Các bạn có thể note lại và đăng ký tham gia tại đây nhé:

https://scholarshipplanet.info/vi/event/sp-offline-8-vuot-rao-can-ielts-va-cau-chuyen-kham-pha-nuoc-anh/

Tự giới thiệu về bản thân một chút: Mình là Quang Thắng, sinh năm 1992, cựu du học sinh Đại học Southampton, nước Anh. Năm học 2014-2015 mình tham gia khóa học Thạc sỹ Quản trị Marketing (MSc Marketing Management). Với bài luận văn tốt nghiệp (dissertation), mình đã đạt số điểm 78/100, cũng không phải quá cao, nhưng mình nghĩ cũng là một mục tiêu mà sẽ có nhiều bạn muốn nhắm đến. Và số điểm này cũng đủ để giúp mình có được tấm bằng distinction mặc dù điểm thi trong năm học khá bết bát.

Bài dissertation là một phần vô cùng quan trọng, và bạn sinh viên nào cũng phải vật vã vì nó ít nhất là trong mấy tháng trời mong đạt được điểm cao nhất có thể. Vì vậy, sau khi đã tương đối thành công với số điểm khá ổn, mình muốn chia sẻ một chút những kinh nghiệm của cá nhân mình về bài luận văn này để giúp các bạn đối mặt với nó dễ dàng hơn. Mình sẽ chia sẻ những điều chi tiết và cụ thể nhất, chứ không chung chung.

Để đạt điểm tốt cho bài dissertation, có khá nhiều yếu tố. Ở bài này mình sẽ nói đến một trong những điều quan trọng nhất, đó là việc thực hiện survey để thu thập dữ liệu. Hy vọng rằng nếu có thời gian mình sẽ có thể viết thêm các note khác về những yếu tố khác nữa.

Muốn có được một bài nghiên cứu tốt, bạn bắt buộc phải có dữ liệu tốt. Và muốn có dữ liệu tốt, bạn bắt buộc phải thiết kế và thực hiện một cái survey cực tốt. Tuy nhiên, trong quá trình năm ngoái viết dissertation và quan sát, giúp đỡ các bạn khác viết dissertation, mình thấy cũng có nhiều bạn chưa nắm được rằng cần phải làm những gì. Trong bài viết này mình sẽ chia sẻ một số cách giúp bạn thực hiện survey một cách tốt nhất.

I. TRƯỚC HẾT, SURVEY LÀ GÌ? TẦM QUAN TRỌNG CỦA DỮ LIỆU TỐT TRONG SURVEY

Có khá nhiều cách khác nhau để thu thập dữ liệu cho bài nghiên cứu. Tuy nhiên, survey (khảo sát) là hình thức phổ biến nhất và dễ làm nhất. Với cách làm này thì bạn sẽ thiết kế ra một cái bảng khảo sát (questionnaire), sau đó mang đi gửi cho thật nhiều người để họ trả lời, sau đó lấy những câu trả lời này làm dữ liệu để phân tích.

Kiểu câu hỏi của questionnaire thì thường là như này:

Tức là, bạn sẽ đưa ra các câu hỏi để người trả lời đánh giá mức độ đồng ý (từ 1 đến 5 chẳng hạn), và trong bài questionnaire sẽ có một số lượng các câu hỏi như vậy.

Như lúc nãy mình có nói, bạn bắt buộc phải thu thập được dữ liệu tốt. Có nghĩa là, bạn phải đảm bảo rằng những người trả lời questionnaire của bạn phải trả lời một cách nghiêm túc, có trách nhiệm, và không đánh bừa các câu trả lời. Nếu quá nhiều người đánh bừa, dữ liệu bạn thu được sẽ không khác gì một đống rác và không có ý nghĩa gì cả. Năm ngoái mình có hỗ trợ một số bạn viết dissertation. Vài bạn trong số đó thu thập dữ liệu không tốt, kết quả là rất khó phân tích, và khi phân tích ra kết quả thì không theo một quy luật nào cả, thật là một tai họa.

Vậy, phải làm thế nào để đảm bảo thu được dữ liệu tốt?

II. TÁM ĐIỀU BẠN CÓ THỂ THỰC HIỆN ĐỂ THU ĐƯỢC DỮ LIỆU TỐT TỪ NHỮNG NGƯỜI TRẢ LỜI QUESTIONNAIRE

1. Có thể đưa ra một món quà để khuyến khích người ta trả lời questionnaire cho bạn.

Bạn thử tưởng tượng xem, có một ngày, một người bạn của bạn (không thân lắm, quen biết thôi) gửi cho bạn 1 cái questionnaire và nhờ bạn trả lời giúp. Bạn mở questionnaire ra và thấy hàng trang dài ngoằng những câu hỏi, và người ta yêu cầu bạn phải trả lời hết cái đống đó trong khi bạn còn đang bận lướt facebook, xem phim, chơi game hay học bài. Liệu bạn sẽ kiên nhẫn ngồi đọc kỹ và trả lời hết những câu hỏi đó một cách nghiêm túc (tốn khoảng 10-15 phút), hay bạn sẽ chỉ trả lời tử tế một vài câu đầu rồi sau đó đánh bừa phần còn lại cho đỡ tốn thời gian?

Đặt bản thân mình vào trường hợp của người trả lời questionnaire, bạn sẽ thấy rất khó để yêu cầu người ta trả lời đầy đủ questionnaire của mình một cách nghiêm túc, nhất là khi người ta không nhận lại được lợi ích gì. Vì vậy, muốn có được dữ liệu tốt (những câu trả lời tốt), chúng ta có thể nghĩ ra một hình thức, món quà gì đó để cảm ơn những người đã giúp ta trả lời questionnaire, và cũng để khuyến khích họ tham gia một cách nghiêm túc hơn.

Trong trường hợp bài nghiên cứu của mình năm ngoái, mình may mắn là người sở hữu một fanpage học IELTS có số người follow khá lớn. Khi đó, mình có soạn ra một tài liệu hướng dẫn viết Task 1 IELTS khá hữu ích, và đăng lên fanpage rằng những bạn nào giúp mình trả lời questionnaire thì mình sẽ gửi tài liệu đó cho bạn ấy. Đây là một món quà nhằm khuyến khích người ta tham gia trả lời questionnaire của mình. Ngoài ra, để đảm bảo những người tham gia sẽ trả lời questionnaire một cách nghiêm túc, mình có lưu ý với họ rằng mình sẽ không gửi tài liệu cho những ai trả lời không nghiêm túc hoặc đánh bừa (có cách để kiểm tra tiêu chí này, mình sẽ đề cập ở mục số 8).

Như vậy, muốn có được dữ liệu tốt cho bài nghiên cứu, các bạn có thể và nên có một món quà nho nhỏ gì đó cho người tham gia (cái này tiếng Anh gọi là incentive) thay vì chỉ nhờ họ trả lời questionnaire mà không cho họ cái gì cả. Món quà này có thể tùy thuộc vào khả năng của các bạn, xem các bạn có cái gì thì đưa ra cái đó. Có thể là tiền (nếu bạn được các tổ chức tài trợ tiền để làm nghiên cứu, hoặc nếu nhà bạn giàu :))) ). Bạn cũng có thể chia sẻ một kiến thức, một tài liệu bổ ích gì đó mà bạn có, hoặc đơn giản cũng chỉ cần tặng những món quà nho nhỏ như những đồ lưu niệm các bạn mua từ Việt Nam mang sang. Hoặc nếu bạn có tài nấu nướng, có thể làm bánh, làm nem… gì gì đó và mang tặng mỗi người một phần nhỏ là cũng được rồi. Nếu bạn nào có khả năng gì đặc biệt thì hãy lôi ra để trưng dụng, ví dụ bạn có thể xem tarot miễn phí cho những bạn tham gia survey chẳng hạn… Tất nhiên, thực hiện những điều này sẽ tốn thời gian hơn và có thể là tốn thêm cả tiền bạc, nhưng bạn có thể cân nhắc đánh đổi để có được dữ liệu tốt hơn cho bài nghiên cứu của mình.

Tuy nhiên, nếu như bạn không có đủ khả năng, hoặc không nghĩ ra được món quà nào để tặng cho người tham gia survey, đừng lo lắng. Chúng ta vẫn còn rất nhiều cách khác nữa để có thể tăng chất lượng của dữ liệu thu thập được.

2. Rất quan trọng: Cần phải giải thích rõ cho người tham gia hiểu tất cả những thuật ngữ chuyên môn trong questionnaire

Điều này cực kỳ quan trọng. Đối tượng mà bạn muốn mời trả lời questionnaire không phải là những người đang nghiên cứu hoặc có kiến thức về cùng một lĩnh vực bạn đang nghiên cứu. Thế nên bạn cần giải thích rõ (ngắn gọn thôi nhưng phải rõ) về những thuật ngữ, những khái niệm bạn sử dụng trong questionnaire. Nếu như người đọc không hiểu rõ questionnaire của bạn, các câu trả lời của họ sẽ không được chính xác.

Thông thường mình viết một đoạn văn nhỏ, giải thích về chủ đề nghiên cứu, đặt ở đầu mỗi questionnaire và yêu cầu người tham gia đọc kỹ đoạn văn này trước khi trả lời câu hỏi.

Ví dụ, với bài nghiên cứu của mình năm ngoái, mình nói về chủ đề “personalised advertising on Facebook” (quảng cáo cá nhân hóa trên Facebook). Chắc chắn không phải ai cũng quen thuộc với khái niệm này, thế nên mình soạn một đoạn văn ngắn đặt ở đầu của questionnaire để giải thích. Mình trích nguyên văn luôn đoạn đó để mọi người tham khảo:

“When you use Facebook, you usually see advertisements placed on News Feed or on the right column of the Facebook screen. These advertisements are not shown to everyone; only some specific individuals can see them.

Facebook has used personal information of users (age, gender, location, interest – based on pages you like and websites you have visited…), and it uses this information to help companies create advertisements targeted to their desirable audience. For example, ads about cosmetics are only shown to women, ads about restaurants in Southampton are only shown to people in Southampton, or ads about cars are only shown to people who like pages about cars.

This type of advertising is called personalised advertising. This questionnaire focuses on the impact of personalised advertising on Facebook on consumer attitude and intentions.”

Sau khi đọc đoạn ngắn này, chắc chắn người tham gia sẽ hiểu rõ hơn về questionnaire, và sẽ trả lời một cách chính xác hơn.

3. Hãy dịch questionnaire sang ngôn ngữ quen thuộc với người trả lời

Trong bài nghiên cứu năm ngoái, mặc dù mình phải viết dissertation bằng tiếng Anh, tuy nhiên khi gửi questionnaire cho những người tham gia, mình đã phải ngồi dịch toàn bộ các câu hỏi và cả phần giải thích sang tiếng Việt. Lý do là vì hầu hết những người tham gia survey của mình là người Việt. Nếu để bản questionnaire bằng tiếng Anh, người tham gia có thể sẽ không hiểu hết hoặc hiểu sai nội dung dẫn đến trả lời không chính xác, hoặc nếu yêu cầu họ phải đọc bằng tiếng Anh, có thể họ sẽ mệt, chán và không muốn trả lời nữa.

Năm ngoái mình để questionnaire của mình song ngữ Anh – Việt, để những người Việt cũng có thể trả lời, và mình cũng có thể gửi bản questionnaire cho những người bạn quốc tế nữa.

4. Hãy cắt bớt số câu hỏi

Đương nhiên rồi, số lượng câu hỏi trong một questionnaire quá dài đồng nghĩa với việc thời gian người ta phải bỏ ra để trả lời hết sẽ dài hơn. Mất càng lâu thì người ta càng sốt ruột, và sẽ càng hay đánh bừa khi làm đến phần cuối.

Vì vậy, hãy cắt bớt những câu hỏi không cần thiết, để số lượng câu vừa phải thôi. Theo mình thì để khoảng từ 25 đến 30 câu hỏi là ổn (ở cấp độ luận văn Thạc sỹ nhé, bậc Tiến sỹ thì mình chưa có kinh nghiệm), không cần nhiều hơn số này. Bài nghiên cứu của mình năm ngoái chỉ dài 27 câu thôi. Mình đã từng trả lời những questionnaire của bạn mình dài lê thê 40-50 câu, mình thề là ngồi trả lời những questionnaire đó cảm giác như là bị tra tấn vậy.

5. Hãy loại bỏ những câu hỏi giống nhau về nội dung đến 90%

Khi các bạn tổng hợp các câu hỏi từ những survey của các nhà nghiên cứu trước, một trường hợp rất hay gặp đó là sẽ có những câu hỏi đọc qua thì cảm thấy gần như giống hệt nhau, không khác gì cả. Ví dụ khi tổng hợp câu hỏi từ một survey cũ, mình lấy được 5 câu hỏi như sau:

1=strongly disagree, 5=strongly agree

1. I like personalised advertising on Facebook. 2. I have a positive attitude toward personalised advertising on Facebook. 3. I think personalised advertising on Facebook is useful. 4. I like to see personalised advertisements on Facebook. 5. I am interested in personalised advertising on Facebook.

Mình thấy rõ ràng câu 1 với câu 2 gần như giống hệt nhau, câu 4 và câu 5 cũng gần như giống hệt nhau. Đứng trên phương diện người trả lời (có thể là những người chưa có kinh nghiệm và kiến thức nhiều về việc nghiên cứu), có lẽ họ sẽ nghĩ “thằng viết ra cái đống câu này bị dở hơi”, và sẽ cảm thấy khó chịu khi phải trả lời lặp đi lặp lại các câu giống nhau. Vì vậy, để khắc phục điều này, các bạn có thể bỏ đi câu 2 và câu 5, giữ lại các câu 1, 3, 4 trong questionnaire của mình thôi. Như vậy người trả lời sẽ không cảm thấy nhàm chán và sẽ vui vẻ trả lời questionnaire của chúng ta hơn.

6. Đừng để questionnaire của bạn dàn trải ra quá nhiều trang

Mình từng trả lời một survey của một bạn người Anh. Questionnaire của bạn ấy có 40 câu hỏi, và 40 câu này lại nằm trên 40 trang khác nhau (!) Tức là cứ trả lời xong một câu mình lại phải bấm Next để sang trang tiếp theo trả lời tiếp. Được độ 5 trang thì mình bỏ, không trả lời nữa.

Như vậy, ngoài việc giảm bớt số câu hỏi thì bạn cũng nên để questionnaire của bạn dàn trải trong khoảng 3 trang thôi, như vậy người tham gia sẽ không cần phải bấm Next nhiều lần.

7. Hãy chăm chút bản questionnaire từng tí một, đừng làm một cách cẩu thả

Năm ngoái, trước khi public bản questionnaire lên fanpage để cho các bạn khác vào trả lời, mình đã phải bỏ ra rất nhiều ngày chỉ ngồi đọc đi đọc lại cái questionnaire, rồi mình cũng có nhờ một vài bạn nữa đọc và trả lời thử cái questionnaire này trước. Mục đích là để mình tìm xem bản questionnaire của mình có còn vấn đề gì không: Có câu hỏi nào đọc hơi khó hiểu không thì mình phải chỉnh lại câu chữ sao cho dễ hiểu nhất có thể; Thời gian cần bỏ ra để trả lời hết cái questionnaire có lâu quá không, thường thì mình nghĩ không nên làm ra một bản questionnaire mà người tham gia phải mất trên 10 phút để trả lời. Nhìn chung là phải tự đặt mình vào vị trí của người tham gia trả lời để xem cái questionnaire của mình có bị nhàm chán hay khó trả lời quá không.

Sau khi đã check đi check lại rất nhiều lần, mình mới có thể yên tâm đưa bản questionnaire cuối cùng ra ngoài cho mọi người tham gia trả lời.

8. Bước rất quan trọng: Sau khi đã thu thập dữ liệu (data), hãy loại bỏ hoặc chỉnh sửa những dữ liệu không chính xác và không có ý nghĩa (bước này gọi là data screening)

Ok, nếu như thực hiện được đủ 7 bước bên trên, chúng ta chắc chắn vẫn không thể đạt được tỷ lệ 100% những người tham gia trả lời một cách nghiêm túc. Vẫn sẽ có những dữ liệu xấu (thiếu số liệu do người tham gia trả lời không đủ tất cả các câu; trả lời đánh bừa hoặc trả lời tất cả các câu cùng một đáp án…). Bạn nào thiết kế survey càng cẩn thận thì sẽ càng giảm được những trường hợp này, nhưng nó cũng vẫn sẽ xuất hiện, không tránh được.

Vậy nhiệm vụ của chúng ta ở bước này đó là: Sau khi đã hoàn thành survey, gửi survey và nhận được câu trả lời – chính là dữ liệu – chúng ta cần tìm cách loại bỏ những dữ liệu xấu, chỉ giữ lại những dữ liệu tốt thôi để bài nghiên cứu của chúng ta có độ chính xác cao.

Trước hết, chúng ta có thể loại bỏ những câu trả lời trong thời gian quá ngắn (Ví dụ nếu questionnaire chúng ta thiết kế để trả lời trong 6 phút mà có những người chỉ trả lời 1 phút đã xong thì chắc chắn người đó đã làm ẩu). Nếu các bạn thiết kế questionnaire trên platform mà trường đại học cung cấp, sẽ có một cột là tổng thời gian người ta bỏ ra để hoàn thành việc trả lời questionnaire. Trong bài nghiên cứu năm ngoái, tất cả những ai hoàn thành trong vòng dưới 2 phút đều bị mình gạch bỏ dữ liệu không thương tiếc.

Sau đó chúng ta sẽ tiến hành phân tích dữ liệu (data screening) để loại bỏ các dữ liệu quá xấu hoặc chỉnh sửa các dữ liệu hơi hơi xấu cho nó đẹp hơn. Các dữ liệu xấu bao gồm: Những người trả lời thiếu số câu (missing data), những người đánh bừa hoặc chỉ đánh 1 đáp án cho tất cả các câu.

Các bước thực hiện data screening thì các bạn xem trong clip dưới đây, người ta hướng dẫn cực kỳ chi tiết và cụ thể. Năm ngoái mình cũng làm theo đúng hướng dẫn của clip này. Các bạn có thể xem bắt đầu từ phút thứ 1:33 nhé: https://www.youtube.com/watch?v=1Ku…

Sau khi làm xong bước data screening này, các bạn đã có được dữ liệu hoàn chỉnh cuối cùng để có thể tiến hành các bước phân tích và cho ra kết quả bài nghiên cứu :D

III. KẾT LUẬN

Ok, vừa rồi mình đã đưa ra những kinh nghiệm cá nhân mình rút ra sau quá trình viết dissertation năm ngoái. Hy vọng các bạn thấy những kinh nghiệm này là hữu ích. Nếu các bạn ủng hộ, mình sẽ viết thêm một số note chia sẻ các yếu tố khác nữa có thể giúp các bạn đạt điểm cao dissertation, tất nhiên là dựa trên kinh nghiệm thực tế của mình.

Ngoài ra, nếu bạn nào có gì thắc mắc hoặc gặp vướng mắc gì về bài dissertation khi du học, các bạn có thể inbox cho mình nhé. Nếu có đủ thời gian mình sẽ giúp đỡ các bạn :D Chúc các bạn thành công với bài dissertation của mình.

IV. PHỤ LỤC

Dưới đây mình trích nguyên văn phần “Methodology” trong bài dissertation của mình. Trong phần này mình mô tả chi tiết quá trình thiết kế và thực hiện survey, các bạn đọc tham khảo nhé. À, nhớ là chỉ tham khảo thôi chứ đừng copy, không là dính tội đạo văn đấy nhé :D

3.4. Research design and procedure

The data for this study was collected through an online survey-based procedure. A questionnaire was generated and posted online. The survey platform being used was provided by the University of Southampton (isurvey.soton.ac.uk). After being created, the online questionnaire was sent to participants via Facebook since this platform is highly relevant to the topic of this study.

Since the amount of time and budget for this study was limited, a convenience sample was recruited. People who were chosen for the study were Facebook users in Vietnam who followed a Facebook page of a company which offered English courses for people. Although this might reduce the ability to generalise the results, the primary reason why this sample was chosen is because they were young Facebook users who spent much time on social networks, which were the main focus of this study (social network users). Additionally, the fact that they were following a page of a company means they had some basic understanding on Facebook advertising created by companies. With the permission of the owner of the Facebook page, the link to the online questionnaire was sent via Facebook messages to the followers of the page.

All the participants were informed that their data would only be collected for academic purposes, and their information would be kept private. At the beginning of the questionnaire, the participants were given a brief definition of personalised advertising as well as some examples in order to make sure that they thoroughly understand the context of the survey. This explanation was written as below:

This type of advertising is called personalised advertising. This questionnaire focuses on the impact of personalised advertising on Facebook on consumer attitude and intentions.”

In the questionnaire, the participants were asked to answer the questions which measured the latent constructs of the proposed model. At the end of the questionnaire, they were required to provide their demographic information such as age, gender, the frequency of using Facebook and the period of time they had been using Facebook. The respondents could fill in the questionnaire in their own time, and the questionnaire generally took less than 10 minutes to complete.

In order to encourage participation, an incentive was given to people who took part in the study. A very useful document on how to improve English writing skills was promised to be sent to participants after they complete the questionnaire. To improve the quality of the responses, the respondents were informed that they would not receive the document if they did not participate with a responsible attitude (for example, the document would not be provided if the participant gave random answers).

A pre-test was conducted with 20 randomly selected participants. The first purpose of the pre-test was to make sure that the respondents could finish filling in the questionnaire in less than 10 minutes. Another purpose was to evaluate the quality of the measurement items in the questionnaire. After the pre-test, some of the wording of the questions was changed in order to reduce ambiguity. Items that have the same meanings or are confusing and difficult to understand were also removed from the questionnaire.

After the data were collected, data screening was conducted in order to remove data that are not useful. Responses with too many missing values, responses with little to no variance (the standard deviation of the answers is close to zero which means almost all the answers had the same value), and responses that were completed in less than 2 minutes were all eliminated to ensure the quality of the data.

Nguồn: Quang Thắng

Quang Thắng – Kinh nghiệm để thực hiện một survey tốt cho Dissertation

Comments

Trả lời Hủy